Szwedzka pracowitość

W piątek rano Moja Sista zbiera się do pracy. Pracuje w bardzo małej firmie, składającej się z zaledwie kilku osób (z czego większość to szefowie). A wygląda na to, że dziś będzie ich w biurze jeszcze mniej, bo pogoda jest ładna, więc kilku szefów wybrało się na wodę, żeglować i łowić raki, bo właśnie zaczął się na nie sezon. Przed wyjściem Moja Sista dostaje właśnie wiadomość od jednego z szefów, że rano popracuje w domu, a po południu idzie na żaglówkę, więc nie należy się go spodziewać dziś w biurze. Chwilę potem nadchodzi wiadomość od współpracownika, który stwierdził, że wobec tego też popracuje w domu. Wygląda więc na to, że w biurze pojawi się jedynie Moja Sista i ewentualnie jeden z jej szefów, który jest dziedzicem wielkiej amerykańskiej fortuny, w związku z czym prawdopodobnie nigdy w życiu nie musiał robić niczego, na co nie miał ochoty i w "pracy" zwykle zajmuje się kupowaniem gadżetów, rozpraszaniem współpracowników oraz wyciąganiem ich na lunche w drogich restauracjach w odległych dzielnicach Sztokholmu w godzinach pracy (na szczęście przynajmniej zwykle za nie płaci).

Firma Mojej Sista nie jest może typowa dla Szwecji (głównie ze względu na swoje miniaturowe rozmiary i obecność milionera-lekkoducha), ale tamtejsze podejście do pracy i jej pilności - owszem. Było to dla mnie pewnym szokiem, gdy pierwszy raz przybyłam na dłużej do tego kraju. Spodziewałam się raczej kogoś podobnego do Niemców: pilnie i precyzyjnie pracujących w ściśle określonych godzinach, niemarnujących czasu i nieudających się na urlopy z byle powodu. Rzeczywistość okazała się zupełnie inna. Pierwszym sygnałem, że trzeba będzie zrewidować wyobrażenie, było stwierdzenie pewnego znajomego Włocha (! Z Mediolanu, ale jednak!), że w życiu nie spotkał ludzi tak bardzo obijających się w pracy, jak Szwedzi. A na mojej uczelni, na przykład, chyba nigdy nie zdarzył się taki dzień, żeby wszyscy byli w swoich biurach: zwykle na jakiejś połowie z nich widniało ogłoszenie "Pracuję w domu", "W razie potrzeby dzwonić na numer ...", albo "Jestem na urlopie do ..." (nie liczę obwieszczeń "Jestem w bibliotece", bo to w zasadzie była praca), a niektórzy w ogóle nie zaprzątali sobie głów zostawianiem notatek. Natomiast w piątki po 12 i ze świecą nie znalazłoby się żywej szwedzkiej duszy w całym budynku (chyba że w kafeterii). No i jest też uświęcona tradycja tak zwanej fika, czyli przerwy na kawę (w której konsumpcji Szwedzi są drudzy na świecie, zaraz po Finach - osobliwe przywiązanie, zważywszy jak ohydna jest szwedzka kawa) z ciachem*. A w lipcu nic się w Szwecji nie da załatwić, bo na cały miesiąc wszyscy wyjeżdżają na wakacje, biura i miasta pustoszeją, nikt nie odpowiada na maile, a komunikacja jeździ według letniego rozkładu.

Znajoma Polka, siedząca w Sztokholmie na post-doku, zwierzała mi się kiedyś, jak to wpadała w depresję nad własną bezproduktywnością, bo opublikowała zaledwie kilka artykułów, tymczasem gdy poszła na konsultacje ze swoją profesorką, usłyszała serię pochwał swojej pracowitości, ponieważ w ogóle coś opublikowała. A Moja Sista obroniła swoją magisterkę dobre kilka-kilkanaście miesięcy przed resztą roku, chociaż jako jedna z nielicznych jednocześnie ze studiami pracowała.

Ech, za dobrze im po prostu w tym państwie opiekuńczym, z powszechnym dobrobytem, rozbudowaną siatką socjalnego bezpieczeństwa i małą konkurencją. Najzabawniejsze jest jednak to, co Szwedzi myślą o Norwegach. A myślą mianowicie, że Norwegowie się strasznie obijają i są leniwi.

* Patrz - nowy katalog Ikei, str. 302:)